با لکه های پیری (کبدی) و روش درمان آن آشنا شوید
حتما تا به حال لکه های پیری (کبدی) را روی دست مادربزرگ یا صورت اطرافیانتان دیده‌اید. شاید برایتان سوال شده باشد که راه درمان این لکههای ریز چیست؟ آیا این لکهها خطرناک هستند؟ در پاسخ به این دو پرسش باید گفت اگر لکه های کبدی روی پوستتان نمایان شد، جای هیچ نگرانی نیست و با چند درمان خانگی لکه های پیری از شر آنها خلاص می‌شوید. در این مطلب از مجله خانومی با ما همراه باشید تا به صورت مفصل درباره این لکهها بدانیم.
فهرست مطالب
دلیل بروز لکه های پیری چیست؟
علت لکه پیری چیست و چرا پوست در دوران میان سالی میزبان این لکهها میشود؟ هرچند هیچ پاسخ دقیقی برای این پرسش وجود ندارد، اما در ادامه این مطلب مروری داریم بر بعضی از موثرترین عواملی که باعث ایجاد لکههای کبدی میشود.
1- تولید بیش از حد ملانین
ملانین رنگ‌دانه‌های پوستی هستند که عمده‌ترین دلیل تفاوت رنگ پوست افراد به شمار می‌روند. در سنین بالا برهم خوردن نظم بدن در تولید منظم ملانین سبب بروز لک‌های کبدی در سطح پوست میشود.
2- دلایل ارثی
ژن میتواند یکی از دلایل بروز لکه پیری در افراد باشد. بعضی ژن‌ها می‌توانند در تولید ملانین اختلال ایجاد کنند و سبب بروز لکههای پوستی و کبدی شوند.
4- قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه ماورا بنفش
افراد که از ضدآفتاب به صورت مداوم استفاده نکرده‌اند ممکن است بیشتر دچار این لکههای کبدی (پیری) شوند. قرار گرفتن در معرض آفتاب بدون محافظت یکی دیگر از دلایل بروز لکه در سطح پوست است. همان‌طور که می‌دانید اشعههای خورشید مخرب هستند و بهترین روش پیشگیری از آسیب پوست استفاده از ضدآفتاب است.
انواع لکه های کبدی
با وجود اینکه لک‌های پیری با عنوان لکههای کبدی هم شناخته میشوند، اما بروز آنها به هیچ وجه ربطی به عملکرد کبد شما ندارد. انواع لکه های کبدی (پیری) را می‌توانیم بر اساس ظاهر، رنگ و شکل‌شان طبقه‌بندی کنیم.
علائم لکههای پیری
چگونه لکه پیری را شناسایی کنیم؟ برای شناسایی لکه های پیری از دیگر لکه های پوستی ابتدا باید بدانیم با چه علائمی روی پوست ظاهر میشوند. اطلاعاتی درباره رنگ، بافت و اندازه این لکهها آنها را با مشکلات پوستی دیگر قابل تشخیص می‌کند.
- رنگ: لکه پیری در طیف رنگی بین قهوه‌ای روشن و مشکی قرار دارند. این لکهها ممکن است به مرور زمان و در معرض آفتاب کمی تیرهتر شوند.
- بافت: لکه پیری بافتی دقیقاً شبیه به پوست شما دارد و برآمده نیست. با لمس کردن آنها هیچ‌گونه دردی ایجاد نمی‌شود.
- اندازه: لکههای پیری می‌توانند به اندازه یک کک و مک کوچک تا یک لکه به قطر ۲.۵ سانتی‌متر روی پوست ظاهر شوند.
- گروهی بودن: ممکن است لکه های کبدی (پیری) به صورت تکی یا گروهی ظاهر شوند.
- شکل: این لکهها معمولاً گرد یا بیضوی هستند و مرز آنها با پوست کاملاً مشخص است.
چه زمانی برای لکه های پوستی به پزشک مراجعه کنیم؟
هرچند لکههای پیری (کبدی) موضوعی طبیعی هستند و نیازی نیست درباره آنها نگران باشیم اما نشانه‌هایی هست که لکههای پیری را از لکههای خطرناک پوستی جدا می‌کند. اگر در مورد لکههای پوستی خود این علائم را مشاهده می‌کنید باید حتما به پزشک مراجعه کنید:
- رنگدانه‌‍‌ها تیره باشند
- لکهها در حال بزرگ شدن باشند
- لکهها مرز نامنظمی داشته باشند
- ترکیب غیر معمولی از رنگ‌ها مشاهده شوند
- همراه با خارش، قرمزی، حساسیت یا خونریزی باشند
لکه های پیری در کدام مناطق بدن ایجاد میشوند؟
همان‌طور که دیدیم یکی از علت‌های به‌وجود آمدن لکه پیری، قرار گرفتن در آفتاب است؛ بنابراین این لکهها روی قسمت‌هایی از پوست که بیشتر در معرض آفتاب قرار می‌گیرند، بیشتر به وجود می‌آیند. لکه های قهوه ای صورت از نمونه‌های متداول لکه کبدی به شمار می‌آیند. بعضی از دیگر نقاطی که دچار لکههای پیری میشوند عبارت‌اند از:
- پشت دست‌ها
- روی پا
- شانه‌ها
- کمر
- بازوها
چه افرادی بیشتر در معرض لکه های کبدی هستند؟
این لکهها میتواند برای همه افراد ایجاد شود، اما کسانی که پوستی روشن دارند با احتمال بیشتری بروز این لکهها را تجربه خواهند کرد. به علاوه اگر شما هم به صورت مداوم در معرض تابش آفتاب هستید، احتمالاً این لکهها را در دوران میان‌سالی خود تجربه خواهید کرد.
روش تشخیص لکه پیری
اگر نگران هستید که لکههای به وجود آمده روی بدن شما لکههای پیری هستند یا انواع دیگری از لکهها یا عامل سرطان، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. متخصصان بیماری‌های پوستی به طور معمول از این روش‌ها برای تشخیص لکه پیری استفاده می‌کنند:
1- بازرسی چشمی
در این روش پزشک به کمک ذره‌بین، رنگ، اندازه و شکل لکهها را بررسی می‌کنند تا مطمئن شوند این نقاط، لکههای پیری هستند یا خیر. در این روش پزشک معمولاً از لحاظ برآمدگی نیز این لکهها را چک می‌کنند.
2- بیوپسی لک پوستی
اگر با وجود بررسی چشمی، این شک به وجود بیاید که نقاط تیره رنگ لکه پیری هستند یا نه، معمولاً از آزمایش بیوپسی استفاده میشود. در این روش پزشک بخش کوچکی از این لکهها را از پوست شما جدا می‌کند و به آزمایشگاه می‌فرستد تا آزمایش‌های مربوط به شناسایی سرطان یا دیگر ناهنجاری‌ها، روی نمونه انجام شود.
روش های درمان لکه پیری (کبدی)
لکه پیری به صورت معمول هیچ مشکلی برای سلامتی شما پیش نمی‌آورند؛ اما اگر فکر می‌کنید وجود آنها ممکن است زیبایی شما را به خطر بیندازند می‌توانید از روشهای زیر برای درمان لکه های صورت و دیگر بخش‌های بدن استفاده کنید:
درمان دارویی
متخصصان پوست ممکن است برای درمان لکههای پیری برای شما کرمهای ساختنی را تجویز کنند که حاوی ترکیبات ضدلک هستند؛ یا به شما کرم درمانی موجود در بازار را معرفی کنند. اما به خاطر داشته باشید این درمان‌ها اثری تدریجی دارند و به مرور زمان لکه پیری روی پوست شما را محو خواهند کرد. همچنین توجه داشته باشید استفاده از ضدآفتاب در طول درمان لکههای کبدی اهمیت زیادی دارد، چرا که این دذمان می‌توانند پوست شما را نسبت به آسیب‌های اشعه ماورا بنفش حساس‌تر کنند.
انواع کرم های ضد لک
برای درمان لکههای پیری خفیف و جلوگیری از پیشرفت لکه های کبدی، ممکن است پزشک به شما استفاده از کرم موضعی ضد لک موجود در بازار با ترکیبات رتینوئید، کورتیزون و هیدروکینون و حاوی یک یا چند ماده نظیر آزلائیک اسید، ویتامین E، ویتامین C، آلفا هیدروکسی اسید و کلروفیلین مس را معرفی کند.
این محصولات اگر به درستی و مطابق دستور استفاده شوند، عوارضی برای پوست ندارند و علاوه بر از بین بردن لک ممکن است خواص دیگری هم برای پوست شما داشته باشند.
کرم روشن کننده هیدروکینون مدیلن
کرم روشن کننده هیدروکنیون یک روشن کننده و ازبین برنده لک و جای زخم حاوی ویتامین C است که خواص آنتی اکسیدانی هم دارد. این کرم میتواند برای از بین بردن لک‌های سطح پوست، جای زخم و تیرگی‌ها استفاده شود. فرمولاسیون این محصول ضدالتهاب است و پوست را وادار به کلاژن سازی می‌کند.
ویژگی‌ها
- لایه بردار
- کاهش لک و تیرگی
- حاوی ویتامین سی و آلفا هیدروکسی اسید
- جلوگیری از تکثیر پیگمنت‌ها
- مهار آنزیم تیروزیناز
- ضدالتهاب
- برطرف کننده انواع لک ناشی از افزایش سن، آفتاب سوختگی، بارداری، جای جوش، زخم و کک مک
- حجم 50 میل
کرم آلفا هیدروکسی اسید سینره
آلفا هیدروکسی یک اسید لایه بردار است که در محصولات بهداشتی شوینده کاربرد زیادی دارد. این ماده با لایه برداری موثر پوست باعث روشن شدن آن میشود و به مرور میتواند لکهها را از بین ببرد. کرم آلفا هیدروکسی (AHA10%) سینره سلول‌های مرده را از سطح پوست پاک می‌کند و از بروز جوش‌ها هم جلوگیری می‌کند.
ویژگی‌ها
- لایه برداری ملایم پوست
- کمک به رفع چروک های سطحی
- محو و بی رنگ نمودن تدریجی جای جوش و لک های پوستی
- افزایش رطوبت و ایجاد نرمی و لطافت در پوست
- لایه بردار پوست بدون ایجاد التهاب
- مانتع ازایجاد جوش های سرسیاه وسفید
درمان پزشکی
تعدادی از روشهای پزشکی نیز وجود دارند که می‌توانند لکه پیری را از بین ببرند یا کاهش دهند؛ اما این روش‌ها معمولاً عوارض جانبی زیادی دارند. به همین خاطر پیش از استفاده از آنها حتماً از متخصصان پوست درباره مزایا و معایب این روش‌ها سؤال کنید.
در ادامه با روشهای پزشکی از بین بردن لکه های پیری روی دست و بدن آشنا می‌شوید:
1. درمان نور پالسی شدید (IPL)
در این درمان متخصصان امواج نوری را منتشر می‌کنند که از پوست شما عبور کرده و ملانین داخل آن را هدف قرار می‌دهد تا لکههای پیری را از بین ببرند. بعد از این روش امکان دارد شما کبودی، تاول یا تغییر رنگ پوست را به عنوان عوارض جانبی تجربه کنید.
2. لایه برداری شیمایی
درمان لک صورت با لایه بردار یکی از روشهای پرطرفدار از بین بردن لک صورت است. در لایه برداری شیمیایی، لایه بیرونی پوست شما از بین می‌رود تا سلول‌های جدید پوستی بدون لکه پیری رشد کنند. عوارض جانبی خفیف این روش میتواند شامل قرمزی، خشکی پوست یا تیره شدن آن باشد. طول درمان لکه پیری با این روش بین ۴ روز تا ۴ هفته است؛ اگرچه قرمزی آن میتواند تا چندین ماه باقی بماند.
3. سرما درمانی یا کرایوتراپی
در این روش لکه پیری موجود در پوست شما به کمک نیتروژن مایع منجمد میشود و این لکهها پس از عمل از بین می‌روند. در نظر داشته باشید عوارض جانبی احتمالی این روش شامل تیره شدن لکه، روشن شدن پوست اطراف آن یا ایجاد زخم باشد.
4. لیزر درمانی
در این روش با استفاده از دستگاه‌های لیزر، طول موج خاصی را برای از بین بردن لکه های پیری روی دست و پوست شما به آن می‌تابانند. از عوارض جانبی این روش می‌توان به تیره شدن موقت لکه اشاره کرد.
درمان خانگی لکه پیری
یکی دیگر از روشهای درمان لکه پیری که عوارض کمتری دارد استفاده از انواع روغن‌هایی است که علاوه بر کم‌رنگ کردن لکهها، به جوان‌سازی پوست شما هم کمک می‌کنند. در ادامه برخی از این روغن‌ها را نام می‌بریم:
- روغن کندر
- روغن درخت چای
- روغن بادام
- روغن شمعدانی
- روغن یا اسانس لیمو
- روغن گل رز
- روغن میخک
چگونه می‌توان از لکه های پیری جلوگیری کرد؟
هرچند دلایل زیادی در بروز لک‌های پوستی دخیل هستند، اما موثرترین دلیل بروز لک در سطح پوست، قرار گرفتن در معرض اشعههای خورشید بدون محافظ و ضدآفتاب است. با رعایت نکات زیر می‌توانید از بروز لکههای پیری روی پوست خود جلوگیری کنید:
- بین ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعد‌از‌ظهر نور خورشید در شدید‌ترین مقدار خود قرار دارد. سعی کنید از بودن در معرض آفتاب خودداری کنید و در غیر این صورت حتما از یک ضدافتاب قوی استفاده کنید.
- هر روز از ضدآفتاب استفاده کنید. بهتر است ضد آفتابی که تهیه می‌کنید دارای فاکتور‌های مراقبت از پوست (SPF) در برابر اشعه یعنی UVA، UVB باشد.
- کرم ضدآفتاب خود را حداقل نیم‌ساعت پیش از قرار گرفتن در آفتاب روی صورت، دست‌ها و گردن خود بزنید و هر ۲ ساعت یک‌بار آن را تمدید کنید.
- از لباس‌های محافظ مثل کلاه، پیراهن آستین بلند و شلوار استفاده کنید.
- استفاده از تخت‌های برنزه را به حداقل برسانید.
- در روز‌های برفی نیز استفاده از ضدآفتاب را فراموش نکنید؛ چراکه سطح سفید برف باعث انعکاس بیشتر نور خورشید میشوند.
کلام آخر
یادتان باشد که پوست اولین لباس ما است و مراقبت از آن در هر سنی لازم و حیاتی است. هرنشانه‌ای که روی پوست ایجاد میشود دلیلی دارد و باید حتما در اولین فرصت به آن رسیدگی کنید. لک یکی از شایعترین معضلات پوستی است که به دلایل متفاوت بروز می‌کند. این لکهها علاوه بر مشکلاتی که ممکن است برای سلامتی ایجاد کنند، ظاهر یکدست پوست را خدشه‌دار می‌کنند و ممکن است اعتماد به نفس فرد مبتلا را ازبین ببرند به همین خاطر بهتر است که زودتر به درمان این عارضه بپردازید.
در این نوشته با شما درباره لکه پیری، عوامل به وجود آمدن و نحوه پیشگیری آن صحبت کردیم و روشهای درمان و از بین بردن لکه های پیری روی دست و بدن را به شما معرفی کردیم. حال شما به ما بگویید که آیا شما هم این لکهها را روی پوست خود می‌بینید؟ ترجیح می‌دهید برای درمان به سراغ کدام روش بروید؟
سوالات متداول لکه های پیری
چگونه لکههای پیری (کبدی) را درمان کنیم؟
درمان لکههای پیری با روشهای پزشکی نظیر لیزر تراپی، سرما درمانی یا کرایو تراپی، درمان نور پالسی شدید (IPL) و لایه برداری شیمیایی امکان پذیر است. همچنین استفاده از بعضی کرمهای ضد لک به محض مشاهده این لکهها میتواند از پیشرفت آنها جلوگیری کند.
کدام لکههای پیری خطرناک هستند و علت سرطان پوستی محسوب میشوند؟
لکههایی که حاشیه آنها تیرهتر یا روشنتر از بقیه بخشها است و تغییر اندازه مداوم دارند، خطرناک هستند و حتما باید توسط پزشک بررسی شوند.
لکههای کبدی چه شکلی هستند؟
لکههای کبدی برآمده نیستند، خارش و قرمزی ندارند، در اندازه‌های ثابت روی پوست دست، کمر و صورت بروز می‌کنند و به رنگ قهوه‌ای تیره و روشن یا مشکی هستند.
لکه پیری در چه سنی ظاهر میشود؟
این لکهها به صورت معمول در سنین بالای 40 سال در پوست ظاهر میشوند؛ اما ممکن است افرادی در جوانی هم به علت قرار گرفتن طولانی مدت در آفتاب و عدم محافظت در برابر اشعههای مضر خورشید دچار لکه های کبدی شوند.
با تشکر از مطلب خوب و جامع شما. برای جلوگیری از ایجاد لک بر روی پوست و درمان لک های پیری پوست چه محصولاتی رو پیشنهاد می کنید که به طور مرتب و روزانه استفاده بشه ؟